Kolektivni ugovori

Pitanja i odgovori o kolektivnom ugovoru

Šta je kolektivni ugovor?
Kolektivni ugovor je pisani ugovor koji se zaključuje između sindikata zaposlenih
koji su reprezentativni za kolektivno pregovaranje i poslodavca. Ovaj ugovor ima
posebne efekte na radne odnose u okviru delokruga. Opšte je pravilo da kolektivni
ugovor ne sme da krši postojeće zakone ili uredbe koje su za njih donete. Ugovori
o radu i drugi ugovori iz oblasti rada moraju biti u skladu sa kolektivnim
ugovorom i u principu ne smeju sadržati lošije propise.


Šta kaže kolektivni ugovor?
Grubo govoreći, sva bitna uzajamna prava i obaveze iz radnog odnosa uređuju se
kolektivnim ugovorom. U osnovnoj strukturi većine kolektivnih ugovora, propisi o
radnom vremenu i odmorima, zaradama i naknadama igraju važnu ulogu.
Kolektivnim ugovorom reguliše se veliki broj prava koja nisu sadržana u zakonu
ili koja prevazilaze zakonske odredbe. Na primer, određivanje minimalnih plata
(zarada) ili regresa i božićnica rezervisano je isključivo za kolektivni ugovor i
mora se pregovarati.


Evo nekoliko važnih tačaka koje kolektivni ugovor reguliše:
1. Nedeljno i dnevno radno vreme
2. Prekovremeni rad i naknada i/ili posebna naknada za određene radne sate (npr.
naknade za smene)
3. Kriterijume za utvrđivanje zarade i bonusa
4. Pravo na regres i "božićni bonus"
5. Naknadu troškova
6. Godišnji odmor i plaćena odsustva


Kako nastaje kolektivni ugovor?
Pošto je kolektivni ugovor, ugovor dve strane, moraju se voditi pregovori kako bi
se postigla saglasnost sa pregovaračkim partnerom o određenim pitanjima. Novi
kolektivni ugovor se zaključuje tek kada postoji sporazum između pregovaračkih
partnera.


Koji kolektivni ugovor se odnosi na mene?
Koji se kolektivni ugovor odnosi na vas je u delokrugu kolektivnog ugovora. Zakon
određuje tri vrste kolektivnih ugovora: opšti, posebni i kod poslodavca. Za vas je
najvažniji kolektivni ugovor kod poslodavca.
Kako da dobije primerak kolektivnog ugovora?
Članovi sindikata su dobrodošli da od svog sindikata u bilo kom trenutku zatraže
štampani primerak važećeg kolektivnog ugovora.